سینمای فلسطین نباید غریب بماند/ نمی‌خواستیم درگیر سینمایی شدن شویم و از مضمون مقاومت فاصله بگیریم
به گزارش خبرنگار میزان، در ابتدای این نشست جواد تمدنی مدیر روابط عمومی جشنواره، یاد و خاطره شهرام عبدلی بازیگر فقید سینما و شهید رضا دارابی، آتش نشان قهرمان که روز گذشته در عملیات اتفای حریق به شهادت رسید، گرامی داشت.
پس از آن جلال غفاری قدیر دبیر هفدهمین جشنواره فیلم «مقاومت» گفت: این دوره از جشنواره با شعار «گفتمان مقاومت نهضت جهانی مستضعفین و آزادی قدس شریف» کار خود را آغاز کرد و باوجود زمان کم شاهد استقبال فوق‌العاده‌ای توسط هنرمندان در عرصه داستانی، مستند و پویانمایی بودیم. بعد از دو سال فاصله در برگزاری جشنواره، ایجاد یک هیجان و فضای رقابتی، کار سختی به نظر می‌رسید ولی خدا را شاکریم که تعداد آثار به اندازه‌ای است که بگوییم شاهد یک فستیوال ملی و بین‌المللی با موضوع مقاومت هستیم.
وی ادامه داد: نکته اول برای ما توجه و اهتمام به مقاومت به مثابه مقاومت بود. ما نمی‌خواستیم درگیر سینمایی شدن باشیم و از مضمون مقاومت فاصله بگیریم، به همین دلیل از ابتدا بر مضمون گرایی جشنواره تاکید کردیم و نگاه گفتمانی به مقاومت داشتیم، نه نگاه تک قطبی به موضوعاتی مثل داعش یا حتی دفاع مقدس. مقاومت این ظرفیت را داشت که تکثیر موضوعی پیدا کند و ما به همین دلیل ۱۷ محور موضوعی را تعیین کردیم. سینمای انقلاب اسلامی، سینمای زنان مقاومت، سینمای افول آمریکا، سینمای فلسطین و آزادی قدس شریف، سینمای جبهه مقاومت، سینمای دفاع از حرم و رزمندگان بدون مرز، سینمای مکتب حاج قاسم سلیمانی، سینمای وحدت اسلامی و سینمای جوانان و سبک زندگی مقاومت و… برخی از این ایده‌ها بود که مسیر و جهت‌دهی آینده سینما را می‌توان در زیرمجموعه آن‌ها قرار داد. به‌عنوان مثال موضوع فلسطین مقوله‌ای نبود که صرفاً محدود به کشورهای اسلامی باشد بلکه از طرف همه آزادی‌خواهان مورد توجه قرار گرفت.
از جشنواره انتظار اثربخشی داریم
غفاری با بیان اینکه سینما باید در خدمت آزادی‌خواهی باشد، گفت: از آنجا که سینمای دفاع مقدس برآمده از دل تاریخ ماست توانسته آثاری را خلق کند که در دنیا درباره آن‌ها صحبت شود. سینمای دفاع مقدس ما سینمای شرمنده‌ای نیست، سینمای پرافتخاری است زیرا آثاری تولید کرده که افتخار حفظ وطن را به تصویر کشیده است.
وی افزود: بحث اصلی ما حضور و ظهور و کشف استعدادهایی است که در ۴۰ ساله دوم انقلاب باید به آن‌ها توجه می‌شد. ما از جشنواره انتظار اثربخشی داریم و تلقی‌مان این است که یک حرکت ادامه دار باشد. باید به زیرساخت‌های این جشنواره توجه شود. ما امسال توجه ویژه‌ای به سوژه‌های آثار داشتیم و در آسیب‌شناسی سینمای مقاومت و بررسی چرایی خلق نشدن یک اثر هنری ضعیف با موضوع مقاومت، به‌عدم وجود سوژه دراماتیک رسیدیم، در حالی که در کشور خودمان آدم‌های بزرگی بودند که زندگی دراماتیکی داشتند؛ از شهید همت گرفته تا شهید بروجردی و شهید چمران که در پهنه بزرگ ایران از شرق تا غرب، همگی در جغرافیای زمانی و مکانی انقلاب اسلامی یا قبل از آن قصه‌های عجیبی دارند، قصه‌هایی که به آن‌ها توجه نشده و ما در این دوره تلاش کردیم با توجه ویژه به اقتباس به متونی دست پیدا کنیم که می‌تواند پایه گذار سینمای مقاومت باشد، چون معتقدیم امروز در ادبیات سینمای ما در دانشگاه‌ها، سینمای مقاومت وجود ندارد.
دبیر هفدهمین جشنواره فیلم مقاومت درباره شکل برگزاری جشنواره با تاکید بر اینکه ما نمی‌توانیم از کشورهای لیبرال کپی کنیمریال گفت: تلاش کردیم از فضای کاخ جشنواره وتجملات این چنینی فاصله بگیریم و ایده برگزاری جشنواره در خلیج فارس از آنجا شکل گرفت. فضا و قصه‌های خلیج فارس برای ما اهمیت زیادی دارد، از حضور استعمارگرانه پرتغال و انگلیس گرفته تا داستان‌های هشت سال دفاع مقدس و موقعیت‌های دراماتیک فراوان دیگر که در آن منطقه وجود داشته است.
وی ابراز امیدواری کرد که این جشنواره الهام بخش تولید آثاری باشد که در سال‌های آینده گفتمان سینمای مقاومت را به اوج برسانند.
غفاری شرح داد: اختتامیه این دوره از جشنواره در خلیج فارس برگزار می‌شود. همچنین در این دوره کارگاه‌های آموزشی با حضور فیلمسازان برجسته خواهیم داشت و فضاهای تخصصی نقد سینمای ایران و جهان را نیز برگزار می‌کنیم. همزمان در ۳۱ استان کشور نیز اکران‌های سراسری خواهیم داشت. این فیلم‌ها در ۳۵۴ نقطه از کشور اکران می‌شوند و در نهایت آثار برگزیده معرفی می‌شوند. در بخش اصلی جشنواره که جایزه شهید سلیمانی مربوط به این بخش است، ۶۷۴ اثر داخلی دریافت شده است.
وی در پایان تاکید کرد: خوشبختانه ظرفیت‌های ملی در این دوره درگیر شدند، چون سینما با در کنار مردم بودن معنا پیدا می‌کند.
برگزاری نشست اتحادیه فیلمسازان مقاومت با حضور فیلمسازانی از ۲۰ کشور جهان
در ادامه این نشست محمدعلی مومنی‌ها مدیر کمیته امور بین‌الملل عنوان کرد: یکی از اتفاقات خوب جشنواره مقاومت امسال برگزاری نشست اتحادیه فیلمسازان مقاومت است که در ایام جشنواره با حضور فیلمسازانی از ۲۰ کشور جهان برگزار می‌شود تا مقدمه‌ای باشد برای راه‌اندازی این اتحادیه. این صرفاً یک هم‌اندیشی است و در این راستا از بسیاری از فیلمسازان بزرگ حوزه مقاومت دعوت کرده‌ایم تا بیایند.
وی به برپایی غرفه‌هایی متشکل از بخش خصوصی و دولتی ایرانی و خارجی در خلال جشنواره گفت: به دنبال راه‌اندازی یک بازار نیستیم، بلکه می‌خواهیم فضایی را در اختیار دوستان قرار دهیم تا بتوانند خودشان را معرفی کنند.
سپس سیدمحمد حسینی مدیرعامل انجمن سینمای دفاع مقدس ضمن تشکر از کسانی که قبلاً این مسیر را ایجاد کردند و پیش آوردند به ویژه محمد خزاعی که پنج دوره دبیر این رویداد بوده و عظیمی میرآبادی که بر خلاف وضعیت عجیب و غریب کرونا جشنواره را برگزار کرد، گفت: این دوره از جشنواره مسیر خوبی را طی می‌کند. آنچه در جشنواره‌ها اهمیت دارد جریان مدیریتی است. جشنواره‌ها می‌توانند شرایطی فراهم کنند که جریان تولید به سمت و سوی خاصی کشیده شود، جشنواره‌های الف دنیا هم چنین کارکردی دارند.
وی ادامه داد: بخشی از مدیریت سینما در اقصی نقاط جهان توسط همین جشنواره‌های الف انجام می‌شود، زیرا جوایز و توجهی که دارند موجب شکل گیری زمینه‌ای برای تولید آنچه می‌خواهند، می‌شود. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای کشور ما در طول این سال‌ها سینماست و سینمای ما در سطح دنیا تشخص متفاوتی دارد، به این نحو که هر کجا شما را به نام سینمای ایران بشناسند، احترام ویژه‌ای برای شما قائل هستند.
تلفیق سینمای جنگ با فرهنگ جبهه گونه متفاوتی از تصویرگری را به دنیا معرفی کرد
مدیرعامل انجمن سینمای دفاع مقدس با اشاره به اینکه ژانرهای متداول دنیا در اصابت با فرهنگ‌های مختلف تغییر ماهیت می‌دهند، گفت: تنها گونه‌ای که در اصابت با فرهنگ ایرانی تغییر ماهیت داد، سینمای دفاع مقدس بود چون سینمای جنگ در دنیا متداول بود ولی وقتی با فرهنگ جبهه و بچه‌های رزمنده برخورد کرد، گونه‌ای دیگر از تصویرگری را به دنیا معرفی کرد که عناصر متفاوتی داشت و حرف خود را به شکل متفاوتی بیان می‌کرد. این جریان تا امروز ادامه پیدا کرده و فکر می‌کنم طعم فوق‌العاده آن همیشه زیر زبان ماست.
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته وقتی «موقعیت مهدی» روی پرده رفت، به واکنش‌ها فکر می‌کردم و دلم آشوب بود اما واکنش‌ها خیلی خوب بود چون فیلم صداقت داشت و واقعاً دفاع مقدسی بود. واکنش‌ها آنقدر عجیب بود که ما را حیرت زده کرد، چون آدم‌هایی که در این فضا نبودند و فکر نمی‌کردیم درباره ارزش‌های دفاع مقدس صحبت کنند، چنین فیلمی را ساختند.
حسینی جشنواره «مقاومت» را موجب وفاق ملی دانست و گفت: آنچه طعم این جشنواره را به کام همه شیرین می‌کند این است که ما بر سر چند چیز وفاق داریم. کار من سیاست نیست، هنر است پس وقتی در فضای هنری حرفی می‌زنید که از جنسیت، انسانیت و شکوه و بالندگی و سرزمینی به کهنی ایرانی است حتماً همه آدم‌های اهل هنر جذب آن می‌شوند، کنار شما قرار می‌گیرند و دیگر فیگور سیاسی وجود ندارد. آنچه جشنواره مقاومت را متمایز می‌کند همین است. نکته دیگر وجه ایدئولوژیک این جشنواره است همه جشنواره‌ها چنین رویکردی دارند چه اعلامی چه اعمالی. جشنواره مقاومت موقعیت ایدئولوژیک خود را اعلام می‌کند و می‌گوید من طرف مستضعفان دنیا هستم.
اختتامیه روی عرشه یک کشتی ایرانی در خلیج‌فارس
در ادامه رفیعی دبیر اجرایی جشنواره هم ضمن تبریک اعیاد شعبانیه بیان کرد: هفدهمین جشنواره فیلم مقاومت روز ۱۲ اسفند ساعت ۱۵ همزمان با در ۳۱ استان افتتاح می‌شود. مراسم پایانی هم روز ۱۷ اسفند ساعت ۲۰ روی عرشه یک کشتی ایرانی در خلیج‌فارس برگزار می‌شود. در این فاصله برنامه‌های متعدد و متنوعی برای حضار در نظر گرفته شده که بیشترین بخش آن برنامه‌های آموزشی، نقد فیلم، نمایش آثار منتخب و ارتقای سطح نگرش فیلمسازان به مفهوم مقاومت است.
وی تاکید کرد: آنچه در این رویداد مهم است و باید مورد توجه سازمان‌های مختلف قرار گیرد، استقبال معنادار استان‌ها از این رویداد است. در تهران شاهد یک حضور ۴۵ درصدی آثار نسبت به سطح کشور هستیم، بعد از تهران قم با ۸ درصد و سپس گلستان و خراسان رضوی با ۴ درصد قرار دارند.
پس از آن محسن جوادی مدیر کمیته استانی شرح داد: کمیته امور استان‌ها با هدف جذب و کشف استعداد فیلمسازان انقلابی آغاز به کار کرده است. این کمیته بخشی به نام نسل روایت تشکیل داده و ما فراخوان ویژه برای این بخش طراحی کردیم. بسیج هنرمندان در استان‌ها در این قسمت با ما همکاری خوبی کردند و نزدیک به ۲۹۱ اثر دریافت کردیم، البته شرطی در این بخش داشتیم که متولدین ۶۸ به بعد باید اثر بدهند. بخش دیگری برای اکران و پخش آثار مستند و کوتاه راه‌اندازی کردیم که سانس‌های ویژه دانش‌آموزان، دانشجویان و … دارد. هر شب هم یک فیلم سینمایی داریم که عمدتاً آثار سینمای دفاع مقدس هستند.
وی تاکید کرد: هدف جشنواره فیلم مقاومت این بود که این فیلمسازان جوان و نوجوان را شناسایی و از طرق مختلف برای آن‌ها برنامه‌های متنوع آموزشی داشته باشد. قرار است این بچه‌ها بعد از ورود به این کلاس‌ها گام به گام در دوره‌های مختلف در کنار جشنواره باشند تا از این طریق بتوانیم زمینه‌ساز نسل جدیدی در حوزه فیلمسازان انقلابی باشیم.
جوادی در ادامه به فعالیت‌های انجمن سینمای دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: شهرک سینمایی دفاع مقدس ذیل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس است. ما در سال بیش از ۳۰۰ اثر را در انجمن سینمای دفاع مقدس بررسی می‌کنیم و به شهرک می‌فرستیم، این شهرک تجهیز شده و مثل ۲۰.۳۰ سال پیش نیست. آقای حسینی در شورای پروانه ساخت حضور دارد و ما در انجمن کلینیک فیلمنامه داریم. بزرگ‌ترین خدمات ما در شورای فیلم و سریال این است که مدرسان، فیلمنامهها را بررسی می‌کنند و به افراد مشاوره می‌دهند، سپس نقاط ضعف فیلمنامهها بررسی شده و وارد چرخه تولید می‌شوند.
بهروز افخمی رئیس هیئت داوران بخش ملی جشنواره مقاومت
در ادامه ناظمی مدیر کمیته پژوهشی و داوری گفت: ما با توجه به ماهیت جشنواره مقاومت چند ماموریت داشتیم تا بیانی برای توضیح گفتمان مقاومت در مراکز علمی داشته باشیم، پس سلسله نشست‌هایی را در دانشگاه‌های مختلف ترتیب دادیم، مثل آینده مقاومت، حضور زنان در سینمای مقاومت و…. وظیفه بعدی که تلاش می‌کنیم در ایام جشنواره انجام دهیم این است که فضای جشنواره را از حال و هوای متعارف جشنواره‌ها به سمت گفت‌وگوهای جدی‌تر درباره وضع سیما سوق دهیم. پس این جشنواره پرنشست‌ترین و پرکارگاه‌ترین خواهد بود.
وی ادامه داد: نکته دیگر مسأله هیئت داوران و هیئت‌های انتخاب آثار است؛ تلاش کردیم هیئت انتخاب از متشکل از افراد جوان و پژوهشگرانی باشد که سابقه‌ای دارند و نسبت به سینمای مقاومت علاقه‌مند هستند. در بخش داوری که روزهای آخر آن سپری می‌شود، شش بخش را تعیین کردیم، داورهایی از کشورهای آمریکا، سوریه، لبنان، عراق و… داریم.
ناظمی عنوان کرد: بهروز افخمی رئیس هیئت داوران بخش اصلی است و دو داور ایرانی و چهار داور خارجی به او کمک می‌کنند تا داوری به شکل مناسبی انجام شود. رئیس هیئت داوران بخش دفاع مقدس شهریار بحرانی، بخش فلسطین محسن برمهانی، بخش نسل روایت شهاب اسفندیاری، بخش پژوهش محمدرضا حسنایی رئیس دانشگاه هنر و بخش فیلمنامه بهمن حبشی است. افراد بسیاری هستند که به سینمای مقاومت و مام میهن علاقه دارند، اما دید مناسبی نسبت به وضعیت امروز سینمای ما ندارند، پس ما از کسانی دعوت کردیم که یک نگاه فعالانه به سینما داشته باشند.
وی در ادامه درباره آثار راه یافته به این دوره گفت: اکثر آثارحوزه دفاع مقدس که امسال و سال گذشته مجوز گرفتند و اکران شدند در هیئت انتخاب بررسی شدند، چند اثر هم بودند که امکان اکران پیدا نکردند، اما آن‌ها هم مورد بررسی قرار گرفتند و همه فیلم‌های دفاع مقدسی جشنواره فیلم فجر هم بررسی شدند. رقابت فقط بین فیلم‌های امسال نخواهد بود بلکه فیلم‌های سال گذشته را هم بررسی می‌کنیم؛ فیلم‌هایی که از سرمایه کافی و عوامل حرفه‌ای بهرمند نبودند، اما تلاش خود را کرده بودند. برای اینکه این آثار از رقابت محروم نشوند به برخی از آن‌ها هم فرصت دادیم تا تقدیر شوند، چون برخی سازندگان آن‌ها فیلم اولی هستند.
در ادامه این نشست محمدعلی مومنی‌ها مدیر کمیته بین‌الملل گفت: تقریباً از کشورهای منطقه، آمریکا، اروپا و… اثر داریم، حتی یک اثر از یک فرد یهودی داریم که در فلسطین مستقر است و اثرش موضوعی ضداسرائیلی دارد. امسال در حوزه فلسطین چند سریال هم داریم که ۶ سریال مهم آن‌ها مورد داوری قرار می‌گیرد. به زودی اسامی آثار را اعلام می‌کنیم.
پس از آن غفاری هم گفت: وقتی فیلمسازان خارجی با ما در ارتباط بودند از فشارها و لابی‌ها پرده برمی‌داشتند. متاسفانه شاید ما فشار لابی‌های صهیونیستی را درک نکنیم، به هر حال دیکتاتوری زر و زور بر سینمای جهان حاکم است اما این نظام سلطه رو به پایان است و امیدوارم به زودی شاهد یک سینمای مقاومت باشیم که بتوانیم تولیدات مشترک داشته باشیم.
حسینی نیز درباره شهرک سینمایی دفاع مقدس بیان کرد: بخش‌هایی از تولید آثار مرتبط به حوزه دفاع مقدس نیاز به زیرساخت دارد که بسیار مهم است. مثلاً غربی‌ها زیرساخت دریایی دارند و فیلم‌هایی این چنینی می‌سازند، یعنی در حالی که شما دریانوردان را از دست دزدان دریایی سومالی نجات می‌دهید اما غربی‌ها فیلم «ناخدا فیلیپس» را می‌سازند، چون آن‌ها زیرساخت تولید اثر دریایی را دارند.
وی ادامه داد: ما به اندازه بضاعت خود تلاش کردیم تا فضای خوبی در شهرک سینمایی دفاع مقدس داشته باشیم که به نظرم یکی از مهم‌ترین گنج‌های سینمای ایران است، چون در منطقه بی‌نظیر است، ولی بهره‌مندی ما تقریباً صفر بوده و فقط از آن استفاده کردیم ولی برای شهرک اتفاقات خوبی در این یکی دو سال اخیر رخ داده است.
مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس درباره ضعف فیلمنامه‌های آثار مقاومت گفت: من در حال حاضر عضو شورای پروانه ساخت هستم و بهتر از هر کسی این نقطه ضعف را درک کرده‌ام، چون همه فیلمنامهها را خوانده‌ام. متاسفانه فیلمنامه در ایران جدی گرفته نمی‌شود، مثلاً در غرب برای تولید فیلم‌های جنگی و تاریخی فیلمنامه غیر فرآوری شده سر صحنه نمی‌برند، استوری برد و… برای آن در نظر می‌گیرند، اما ما به شکل سنتی کار می‌کنیم. وقتی از سینمای احمدرضا درویش صحت می‌کنیم با یک سینمای فوق‌العاده مواجهیم، بنابراین سینمای او نباید متوقف شود. چرا دیگر طعم «دوئل» را نمی‌چشیم؟ قدرت سینمای ایران یعنی همین.
غفاری نیز بیان کرد: سینما سیاسی است، چون دیده‌اید که آرمان فلسطین در حال و هوای دنیا گم می‌شود، اما مسأله اوکراین فراموش نمی‌شود، به نحوی که در جشنواره‌های مختلف لگدی به موضوع حمله روسیه به اوکراین می‌زنند.
وی در پایان این نشست تاکید کرد: هزینه مقاومت از هزینه سازش کمتر است، سوریه امروز در مقابل چشمان ماست و باید به آن پرداخته شود. ما نیاز به یک خون و نفس تازه داریم و باید پشت به پشت نسل فیلمساز تربیت کنیم. هرکسی دل در گروی انقلاب و ایران دارد، یک ظرفیت علی حده برای فیلمسازی است. باید فضا شکسته شود و آرمان فلسطین در دست گرفته شود. امروز وظیفه حمایت از فلسطین بر دوش ماست نباید سینمای فلسطین غریب بماند.
انتهای پیام/